نشست خبری معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس جمهور با حضور جمع کثیری از اصحاب رسانه برگزار شد
روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس جمهور در نشست خبری سالیانه در جمع خبرنگاران حاضر شد و به پرسش‌های اصحاب رسانه‌های مختلف در خصوص شرکت‌های خلاق و دانشبنیان، تسهیلات معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری به زیست‌بوم فناوری، نوآوری و اقتصاد دانشبنیان پاسخ داد.
«نوآوری‌های اجتماعی و مردمی»، گفتمان سوم معاونت علمی در کنار دانش بنیان و صنایع خلاق
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهوری، با اشاره به این‌که گفتمان شرکت‌های دانش بنیان عمدتاً با نقش آفرینی جامعه نخبگان علمی و فناوری کشور توسعه یافت، افزود: مردم می توانند از دو مسیر سرمایه گذاری در بورس و کمک به افزایش سرمایه این شرکت ها و دوم مصرف محصولات این شرکت ها به این زیست بوم کمک کنند.
وی با بیان این‌که گفتمان اقتصاد صنایع خلاق نیز با تولید محصولات فرهنگی، آموزشی و اسباب بازی شناخته شده است عنوان کرد: نوآوری های فناورانه در قالب شرکت های دانش بنیان توسعه یافت، همچنین نوآوری های فرهنگ و هنر را در قالب شرکت های خلاق پیش بردیم اما نیازمند توسعه گفتمان نوآوری‌های مردمی و اجتماعی گفتمان سومی است که انشاالله امسال در کنار گفتمان دانش بنیان و خلاق در معاونت علمی، شکل می‌گیرد. کار مطالعاتی آن از یک سال گذشته آغاز شده است و در این گفتمان، نقش آفرینی مردم در نوآوری‌های اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد.
دهقانی با تأکید بر وجود تعاونی‌های دانشبنیان با هدف مردمی کردن این اقتصاد افزود: جای تعاونی هایی که مردم سهامدار آن باشند، احساس می شود و نیاز است بستری از نوآوری‌ها تعریف شود که مردم الزاما با فناوری سرو کار نداشته باشند اما یک سکوی فناورانه در اختیارشان قرار بگیرد تا بتوانند به خلق نوآوری بپردازند. نوآوری‌هایی در حوزه‌هایی که مردمی هستند و بستر لازم را در برای نوآوری حوزه های مردمی، مانند غذا و کشاورزی، مسائل شهری و اجتماعتی برای مردم فراهم کند.
تصویب سرمایه 10 هزار میلیارد تومانی برای صندوق پژوهش فناوری هوش مصنوعی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهوری با اشاره به رتبه 17 ایران در علم هوش مصنوعی و رتبه 70 تا 80 در کاربردهای این فناوری گفت: از مهم‌ترین لازمه‌ها برای توسعه کاربردهای هوش مصنوعی، بهره‌مندی از زیرساخت‌ها و امکانات کاربری است و عزم دولت برای توسعه این زیرساخت‌ها، با ایجاد زیرساختی برای ارائه خدمات اپراتوری به مخاطبان، جزم شده است.
دهقانی با اشاره به حمایت جدی دولت از توسعه زیرساخت‌ها و راهبری فناوری هوش مصنوعی گفت: سال گذشته گفت‌و‌گوها و تعاملات گسترده ای با دستگاه‌های مختلف شکل گرفت و تمامی دستگاه‌های اثرگذار از شخص رییس جمهوری محترم تا سازمان برنامه و بودجه و دیگر بخش ها، بر ضرورت شکل‌گیری یک مرکز ملی و شورای ملی راهبری در حوزه هوش مصنوعی به توافق رسیدند. با مطالعه و بررسی مدل های مختلف در کشورهای مختلف توسعه هوش مصنوعی در کشورهای مختلف، پس از ده ها جلسه با متخصصان و صاحب نظران حوزه هوش مصنوعی قرار بر این شد که یک شورای ملی راهبردی، کار نظارت، تنظیم گری، فراهم آوری و کمک به توسعه زیرساخت های کلان هوش مصنوعی را عهده‌دار شود. مرکز ملی هوش مصنوعی ذیل رییس جمهور تشکیل و با معرفی اعضای شورای راهبری، نشست‌های مختلفی با بخش‌های مختلف از جمله صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق توسعه ملی برگزار شد تا در نهایت، ایجاد صندوق پژوهش فناوری با سرمایه‌گذاری 10 هزار میلیارد تومانی مصوب شد.
وی با بیان این‌که «مرکز ملی هوش مصنوعی» در اولین گام خود کمک به ایجاد و توسعه یک اپراتور هوش مصنوعی را در کشور عهده‌دار شده است، افزود: این اپراتور قرار است سه خدمت مهم و زیرساختی برای توسعه هوش مصنوعی شامل ایجاد یک «مزرعه پردازشی بزرگ»، مراکز داده یا دیتاسنتر بزرگ و نیز کتابخانه‌های بزرگ مانند کتابخانه های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه بدهد. این اپراتور هوش مصنوعی، خدمات سه گانه یادشده را در اختیار دانشگاه‌ها، پژوهشگران، سازمان‌ها و نهادها قرار خواهد داد و امید داریم همان طور که توسعه خدمات اینترنت نسل چهارم تلفن همراه، تحولی را در اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای این حوزه به ارمغان آورد، راه اندازی این مرکز و ارائه خدمات اپراتوری بتواند زمینه ساز تحول هوش مصنوعی در کشور شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با اشاره به ضرورت نقش آفرینی همه دستگاه‌ها در تحول هوش مصنوعی کشور عنوان کرد: مرکز ملی هوش مصنوعی، ماهیت و کاربردی فراتر از معاونت علمی دارد و معاونت علمی قرار است یکی از کمک کننده‌ها به این مرکز باشد؛ بنابراین از همه دستگاه‌ها دعوت می کنم به توسعه این مرکز کمک کنند. ستاد هوش مصنوعی معاونت علمی قرار است با استفاده از ابزارهای این اپراتور به دانشگاه‌ها، متخصصان، پژوهشگران و شرکت‌های دانشبنیان و فناور کمک کند تا زمینه را برای توسعه این فناوری راهبردی و آینده‌ساز فراهم کنند.
دهقانی با اشاره به همکاری‌ها برای تامین امکانات سخت‌افزاری توسعه فناوری هوش مصنوعی گفت: پییش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری، بتوانیم به چندصد GPU دسترسی پیدا کنیم. اما امروز مسأله اصلی تحریم تجهیزات توسعه هوش مصنوعی است و این چالش نه فقط فراروی ایران بلکه دیگر کشورهای حتی کشوری مانند عربستان سعودی قرار دارد که علیرغم صرف هزینه خرید صدها دستگاه، نتوانسته تجهیزات خریداری شده را دریافت کند. با پیگیری‌های معاونت علمی و توجه به اقدامات خوبی که توسط بخش خصوصی انجام شده، امیدداریم این چالش برطرف شود.
رشد 100 درصدی شرکت‌های دانشبنیان بورسی تا پایان امسال
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با اشاره به حمایت از مردمی‌شدن شرکت‌های دانشبنیان با ورود این شرکت‌ها به بازار بورس گفت: یکی از مصادیق بلوغ شرکت های دانش بنیان که نشانگر واقعی اقتصاد دانش بنیان هستند، عرضه این شرکت ها در بازار سرمایه و ورود به بورس است.
وی با اشاره به تسهیل‌گری حدأکثری برای ورود شرکت‌های دانشبنیان به بازار بورس، ضمن اتخاذ تمهیدات لازم برای تضمین امنیت سرمایه‌های مردم گفت: شرکت‌ها برای ورود به بورس، نیازمند احراز صلاحیت های فنی و مالی هستند لذا شرکت‌هایی که مستقیماً با داده‌ها و سرمایه مردم سرو کاردارند یک مرحله در معاونت علمی، بررسی می‌شوند. با توجه به ضرورت تضمین امنیت داده و سرمایه‌های مردمی، بررسی‌های دقیقی صورت می‌گیرد و مشخص می‌شود که شرکت از لحاظ ابعاد و اندازه، امن بودن برای سرمایه گذاری مردم و شفافیت فرآیندها، قابلیت ورود به بازار بورس را دارد یا خیر. این امر توسط کارگروهی در معاونت علمی انجام می‌گیرد تا ضمن بررسی های لازم را از حیث صلاحیت و شفافیت، امنیت مالی و داده‌ای مردم تضمین شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس‌جمهور ادامه داد: خوشبختانه با ایجاد بازارهای تخصصی و تعریف شاخص های جدید در بورس حضور شرکت های دانش بنیان در بورس رشد قابل توجهی داشت و اکنون بالغ بر 108 شرکت دانش بنیان در بورس حضور دارند و امید داریم این میزان تا پایان سال جاری، رشد دو برابری داشته باشد.
تخصیص متناسب حمایت‌ها در قالب نظام ارزیابی جدید دانش‌بنیان‌ها
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با بیان این‌که تصویب و اجرای «نظام جدید ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان» گامی در راستای تسهیل ایجاد دانش‌بنیان‌های نوپا، کمک به توسعه فعالیت شرکت‌ها متناسب با ابعاد و اندازه و تخصیص حمایت‌هایی متناسب با ماهیت و نیاز این شرکت‌ها است، افزود: در قالب نظام جدید ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان، علاوه بر سطح فناوری، میزان ایجاد اشتغال تخصصی و گردش مالی شرکت ها هم بررسی می شود و شرکت ها در این نظام جدید ارزیابی، به سه دسته دانشبنیان نوپا، فناور و نوآور تفکیک می‌شوند. بر مبنای معیارهای نظام ارزیابی جدید، بالاتر بودن سطح فناوری شرکت از میانگین فناوری کشور مورد توجه است و میزان رشد شرکت، ایجاد اشتغال و گردش مالی مد نظر قرار می‌گیرد و متناسب با نوع هر شرکت، حمایت‌ها به صورت دقیق و متناسب، اختصاص می‌یابد.
دهقانی ادامه داد: در نتیجه اجرای نظام جدید ارزیابی و شناخت شرکت‌های دانشبنیان، در حال حاضر قریب به هفت هزار شرکت نوپا، دو هزار شرکت نوآور و دو هزار شرکت فناور در کشور فعالیت دارند. معاونت علمی نیز متناسب با ماهیت، ابعاد، گردش مالی و روند فعالیت هرکدام از این شرکت‌ها، حمایت‌ها و تسهیلات را تخصیص می‌دهد.
وی با اشاره به محول شدن فرآیند ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان به 10 پارک علم و فناوری معتمد کشور و تسهیل فرآیند دانشبنیان شدن هسته‌های فناور دانشگاهی افزود: در قالب نظام ارزیابی جدید، پارک‌های علم و فناوری صاحب تجربه و معتمد به عنوان کارگزار ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان نوپا، کمک‌کار معاونت علمی شده اند با ارزیابی این دسته از شرکت‌ها توسط پارک‌های علم و فناوری، فرآیند دانشبنیان شدن و طی فرآیندهای کاری برای گروه‌های فناور دانشگاهی تسهیل خواهد شد و عمده ارزیابی‌ها به صورت غیر حضوری صورت می‌گیرد.
دهقانی تصریج کرد: پیش بینی می شود در سال جاری و به کمک این نظام ارزیابی، حمایت از شرکت ها متوازن‌تر پیش برود، شناخت از نقاط ضعف و توانمندی شرکت‌ها، شکلی واقعی تر و شفاف تر پیدا کند، ضمن آن‌که تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها و هسته‌های فناور دانشگاهی و تحقیقاتی نوپا، آسان‌تر و سریع‌تر در قالب شرکت‌های دانش بنیان نوپا به زیست بوم فناوری و نوآوری ملحق شوند.
حمایت از «اندیشه‌ورزی» تا «توسعه اقتصاد دانشبنیان و کارآفرینی»
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با اشاره به حمایت از چهار ساحت اندیشه ورزی، تولید علم، توسعه فناوری و در نهایت توسعه اقتصاد دانش بنیان و کارآفرینی گفت: در راستای تحقق رسالت معاونت علمی در دور جدید فعالیت خود مبنی بر حمایت از عرصه اندیشه‌ورزی، سال گذشته قریب به هشت موسسه اندیشه ورزی و اندیشکده، دانش بنیان شدند.
دهقانی ادامه داد: یکی از اقدامات تحولی در راستای حمایت از تولید علم، ارتقای صندوق حمایت از پژوهشگران به بنیاد علم ایران بود که اثرات و برکات آن در توسعه فعالیت‌های اثرگذار علمی و پژوهشی مشاهده شد. با ارتقای 10 برابری بودجه بنیاد علم ایران، پژوهانه های 50 تا 60 میلیون تومانی به بودجه‌های حمایتی دو، سه میلیارد تومانی تحول پیدا کرد که ماحصل این رشد چند برابری به وضوح در تولیدات علمی کشور قابل ملاحظه است.
حمایت جدی معاونت علمی از کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال و شکل‌گیری فضای رقابتی سالم
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهوری در حمایت جدی از کسب و کارهای حوزه استارتاپی و اقتصاد دیجیتال تأکید کرد: سال گذشته و در جریان توقف برخی از کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال، همان موقع به صورت محکم و متقن، بر ضرورت ادامه روند ادامه فعالیت کسب و کارهای این حوزه تاکید و بیان کردم، بستن کسب و کار به مردمی آسیب می زند که از آن استفاده می کنند، موضعی که مورد تأکید صریح ویژه شخص رییس جمهور محترم و وزیر محترم ارتباطات بود.
دهقانی با بیان این‌که با توجه به ماهیت، ساختار و ضرورت مواجهه متفاوت با کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال نسبت به سایر شرکت‌های دانشبنیان گفت: معتقدم راه کمک به فضای کسب و کارهای دیجیتال کشور، حذف و تعطیل کردن این کسب و کارها نیست. تکرار می‌کنم اگر با فضا و ساختار این شرکت‌ها مشکلی هست، نباید آن‌ها را تعطیل کرد و باید فضای رقابت سالم را تسهیل کرد. هیچ گاه صحبتی مبنی بر دادن این کسب و کارها به حاکمیت و یا بستن این کسب و کارها مطرح نبوده است و معاونت علمی، شخص بنده و دیگر بخش های به طور جدی مخالف تعطیلی کسب و کارهای فناور و حامی فضای شفاف، رقابتی و سالم برای ادامه فعالیت این کسب و کارها هستیم.
رییس بنیاد ملی نخبگان، چالش اصلی صنعت خودروی کشور را عدم وجود یک مدل مدیریتی و حکمرانی معقول و صحیح در صنعت خودرو دانست و گفت: این که گفته می‌شود مشکل صنعت خودروی ایران نبود علم و فناوری و عدم برخورداری از تجهیزات فناورانه یا عدم توانمندی در طراحی و ساخت است صحیح نبوده و تولید تجهیزات مورد نیاز با کیفیت به روز دنیا و دست کم کیفیتی بالاتر از چینی ها توسط حداقل 10 شرکت دانش بنیان در کشور پشتیبانی می شود و این توانمندی فناورانه در کشور وجود دارد.
دهقانی افزود: یک شرکت خودروساز خارجی برای تولید یک مدل از یک خودرو باید دست کم از یک میلیون خودرو از هر مدل به فروش برساند تا به فروش برسد اما در کشور ما دست کم 28 شرکت خودرورساز داریم که مجموعاً به یک میلیون تولید نمی‌رسند که نشان از ضعف در مدل اقتصادی دارد اما مغرضانه و به غلط، آدرس می‌دهند؛ عارضه این صنعت در کشور، علم و فناوری نیست بلکه عدم وجود مدل دقیق حاکمیت این صنعت در کشور است و اگر یک صنعت خصوصی محدود، منحصر به تعداد مشخصی از خودروسازان خصوصی و توانمند بشود، هم می تواند خودروی اقتصادی، روزآمد و منطبق با فناوری و استاندارد دنیا را تولید برساند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور عنوان کرد: یکی از سیاست های جدی بنده در این دوره تعامل با سایر وزارتخانه ها و وجود یک زبان مشترک برای تعامل و گفت و گو بین معاونت علمی و سایر وزارتخانه ها است. با تمام توانمان سعی کردیم این تعامل و زبان گفت و گوی مشترک را برقرار کنیم و تخصیص اعتبار دو هزار میلیارد تومانی برای طرح های تحقیق و توسعه وزارت علوم، افزایش تعداد پارک های علم و فناوری ارزیاب شرکت های نوپا و طرح مشترک 500 میلیارد تومانی، با مشارکت معاونت فناوری وزارت علوم برای حمایت از انجمن های علمی، متخصصان و پژوهشگران و شرکت های نوپا در نظر گرفته است و به زودی اجرایی خواهد شد.
اختصاص 70 هزار میلیارد ریال به پروژه های پیشران
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهوری با اشاره به حمایت اعتبار مالیاتی طرح‌های تحقیق و توسعه گفت: سال گذشته هشت هزار میلیارد تومان اعتبار مالیاتی در قالب طرح های تحقیق و توسعه جذب شد که البته با توجه به جدید بودن و کمتر شناخته شده بودن این طرح، کمتر از ظرفیت های آن استفاده شد اما پیش بینی می شود امسال به یاری خدا و همکاری دستگاه های مختلف، جذب اعتبار مالیاتی برای تحقیق و توسعه امسال رشد قابل توجهی داشته باشد.
دهقانی ادامه داد: 500 میلیون یورو برای تعریف پروژه های راهبردی و فناورانه پیشران، در اختیار معاونت علمی قرار گرفت به طوری‌که پروژه های مردمی و دانشبنیان بوده و مردم به خوبی نقش آن را در زندگی خود درک کنند. در تخصیص هفت همت امسال برای پروژه های پیشران حکم قانون این است که به صورت کامل و به طور ماهیانه پرداخت شود و با این افزایش حمایت‌های قابل توجه امسال، شاهد رشد و رونق طرح های دانش بنیان باشیم.
وی افزود: تلاش کردیم بودجه سال 1401 که از محل درآمدهای نفتی بود احصا شود که موفق نشدیم. اما با حمایت ها و پیگیری های جدی شخص رییس جمهور، محقق شد. در نشست سران قوا تصویب شد که این عدد که معادل 15هزار میلیارد تومان بود، در قالب دو بخش هفت هزار و هشت هزار میلیارد تومانی به پروژه های پیشران اختصاص بیابد. که برای سال 1403 عدد هفت همت (70 هزار میلیارد ریال) و برای بودجه سال 1404، مبلغ 80 هزار میلیارد ریال تصویب شد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با اشاره به نقش آفرینی شرکت‌های دانشبنیان در فناوری‌های کوچک اما ارزش‌آفرین صنعت حمل و نقل هوایی گفت: پروژه هواپیمای 72نفره، ایرانیزه شده هواپیمای آنتونوف 140 بود. از پروژه که توسط جمعی از محققان دانشگاه امیرکبیر دنبال می‌شود، بازدید کردم که پروژه از حیث تحقیقاتی و دانشگاهی پروژه خوبی است اما از حیث فنی، عملیاتی و با توجه به تعداد هواپیماهایی که از این نوع در اختیار داشتیم،از زیرساخت و ظرفیت کافی برخوردار نبود.
دهقانی ادامه داد: در یک کارگروه تخصصی که با دستور شخص رییس جمهور شکل گرفت، طی نشست های تخصصی و بررسی های فنی، به این نتیجه رسیدیم که پروژه هواپیمای یادشده ظرفیت و زیرساخت‌های لازم را ندارد که به عنوان یک پلتفرم عملیاتی و اجرایی در سطح ملی مطرح و اجرا شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور، تصریح کرد: با توجه به ظرفیت و توانمندی که در شرکت های دانش بنیان وجود دارد، به این نتیجه رسیدیم که در بخش های کوچک تر و ارزش فناورانه و اقتصادی بالاتر، مانند الکترونیک، موتور، ناوبری و ... فعالیت کنیم و نقش آفرینی در صنعت هوایی را با سایر کشورها، به شیوه مشارکت در تولید یک پلتفرم را ذیل کنسرسیوم متشکل از چند شرکت ادامه دهیم.
رشد بودجه معاونت علمی به هفت هزار و 200 میلیارد تومان
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور با اشاره به تحقق 90 درصدی بودجه مصوب معاونت علمی در سال گذشته افزود: بودجه عمومی معاونت علمی امسال 20 درصد افزایش داشته است و علاوه بر این، یک سری منابع اختصاصی نیز به منابع بودجه‌ای این معاونت اضافه شده است، به طوری که بودجه تملکی امسال به 7200 میلیارد تومان ارتقا یافت. امسال در صورت قطعی شدن بودجه معاونت علمی رشد چهار، پنج برابری خواهد داشت. قرار شد برای خرد نشدن بودجه ها، بودجه ستادها در مرکز توسعه فناوری های راهبردی مجتمع شود. ستادهای توسعه فناوری علاوه بر بودجه مصوبشان، حمایت های معاونت علمی را از محل مرکز توسعه فناوری های راهبردی نیز بهره‌مند می‌شوند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رییس‌جمهور در پایان در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران با اشاره به حمایت از نوآوری‌ها و طرح‌های خلاق برای اقشار خاص به عنوان یکی از مصادیق مردمی‌سازی اقتصاد دانشبنیان خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده است که در جامعه توانخواهان، استعدادها و توانمندی ها نسبت به عموم جامعه بیش‌تر در محصولات خلاق است و در صورت نقش آفرینی انجمن‌ها و نهادهای حمایتی، معاونت علمی، آمادگی دارد تا به طور جدی از توسعه محصولات مورد نیاز توانخواهان حمایت کند.